تعریف تومورهای نخاعی
تومورها در سراسر بدن می‌توانند ایجاد شوند، حتی در نخاع به‌ویژه در کانال نخاعی. این درحالی است که نمی‌توان سرطان را سریعا تشخیص داد. رشد هر ضایعه‌ای را می‌توان تومور خطاب کرد، اما باید مشخص شود که آیا این تومور از نوع خوش‌خیم، بدخیم یا متاستاز است. زمانی‌که پس از طی فرایند معاینه و تشخیص، نوع تومور تشخیص داده شود، اولین گام‌های مراحل درمانی را باید آغاز کرد. تومورهای نخاعی را باتوجه به موقعیتشان به انواع تومور خارج از طناب نخاعی (۹۰درصد موارد) و انواع تومور که درواقع بر طناب نخاعی و خارج از آن قرار دارند (۹درصد موارد) طبقه‌بندی می‌کنند. اما در موارد بسیار نادر نیز، یک درصد موارد، این امکان وجود دارد که تومور مستقیما داخل طناب نخاعی قرار داشته باشد.
شیوع متاستاز استخوانی در مردان در مقایسه با زنان بیشتر است
نخاع را می‌توان مطلوب‌ترین جایگاه برای متاستاز اسکلتی در نظر گرفت. متاستازهای نخاعی را می‌توان به‌لحاظ آناتومی به‌ترتیب ذیل دانست: ۷۰ درصد در مهره‌های قفسه سینه، ۲۰ درصد در مهره‌های ستون مهره‌های کمری و ۱۰ درصد در ستون مهره‌های گردنی. تنها ۵ درصد از تومورهای اولیه نخاع در نخاع ایجاد می‌شوند. متاستازهای بدخیم در نخاع (کوچ سلول‌های سرطانی از یک بخش بدن به بخشی دیگر) در بیشتر مواقع ناشی از متاستاز سرطان‌های سینه، پروستات، ریه، کلیه یا لنفوم است. متأسفانه متاستاز استخوانی بسیار شایع و معمول است، درواقع متاستاز استخوانی، بعد از کبد و ریه‌ها، سومین جایگاه شایع برای متاستاز سلول‌های سرطانی است. دو‌سوم از تمامی متاستازهای استخوانی نهایتا بر نخاع تأثیر می‌گذارند. نسبت شیوع متاستاز استخوانی در مردان در مقایسه با زنان بیشتر است، هر ۶ مرد ۴ نفر. با افزایش سن، بروز متاستاز استخوانی شایع و معمول‌تر است.
علل شکل‌گیری تومورهای نخاعی؛ سلول‌های سرطانی در بدن متحرک هستند
اما متاستاز چطور به نخاع می‌رسد؟ علل آن چیست؟ آیا این سلول‌های سرطانی مستقیما بر نخاع مستقر می‌شوند؟ پیش‌از فهم کامل سرطان ضروری است که بفهمیم سلول‌ها چطور سرطانی می‌شوند.
بدن انسان متشکل از انواع سلول مختلف است که در مواقع مشخص و ضروری رشد کرده یا تقسیم می‌شوند. این بازتولید و جوانسازی سلول‌ها به‌منظور حفظ سلامت بدن نظم‌و‌ترتیب داده می‌شوند. اما گاها سلول‌ها به‌صورت غیرضروری تقسیم شده و موجب بازتولید بافت اضافه می‌شوند. این بافت‌های مضاف نهایتا تومورهایی را ایجاد می‌کنند که از سلول‌های خوش‌خیم یا بدخیم تشکیل شده‌اند.
تومورهای بدخیم موجب بروز انواع سرطان می‌شوند. بسیار معمول است که سلول‌های سرطانی از تومور بدخیم ایجاد شده، جدا و وارد جریان گردش خون و در نهایت سیستم لنفاوی بدن شوند. دراین‌صورت، سلول‌های سرطانی از تومور اصلی جدا شده، در سراسر بدن پخش می‌شوند و تومورهای جدیدی را در اعضا و جوارح بدن ایجاد می‌کنند. به‌عبارتی‌دیگر، تومور اولیه را رها می‌کنند و مکان دیگری را برای ادامه رشد خود پیدا می‌کنند. این اصطلاحا کلونی‌ها، تحت‌عنوان متاستاز شناخته می‌شوند و بزرگ‌ترین خطر ناشی از سرطان به‌شمار می‌روند و در اغلب موارد نیز از تومور اولیه متفاوت هستند. این امر درمان را دشوار میکند. متاستاز‌ها درواقع عامل ۹۰ درصد مرگ‌و‌میر بیماران سرطانی هستند.
اگر پزشکان متخصص می‌توانستند از شکل‌گیری این کلونی‌ها جلوگیری کنند، بیشتر خطر ناشی از سرطان نیز از بین می‌رفت. اما نکته قابل‌توجه این است که هرگز نمی‌توان راه‌حل ساده‌ای برای این مورد یافت. تاکنون پژوهش‌های متعدد صرفا بیانگر میزان پیچیدگی شکل‌گیری و توسعه متاستاز‌ها بوده‌اند.
حتی تومورهای خوش‌خیم نیز می‌توانند موجب درد و بروز اختلالات عصبی شوند
متأسفانه هیچ‌گونه علائم مشخصی وجود ندارد که از دیرباز نمایانگر تومور نخاعی باشند یا در موقعیت‌یابی این تومور راهنمای متخصصان قرار بگیرند. صرف‌نظر از خوش‌خیم یا بدخیم‌بودن طبیعت تومورها، رشد این سلول‌ها فضای رشته‌های عصبی را تنگ‌تر ساخته و نهایتا بر آنها فشار وارد می‌آورد. تومورهای خوش‌خیم به‌طور‌کلی با سرعت بسیار کندتری رشد می‌کنند و به‌طور تصادفی حین معاینات شناسایی می‌شوند. تومورهای خوش‌خیم نیز می‌توانند به‌نوبه خود به ساختارهای مشخصی آسیب برسانند یا حتی موجب درد پریوستز، احساس فشار و ذوق‌ذوق، احساس درد در موقعیت‌های استراحت بدن، درد مداوم، محدودکردن حرکات ستون‌فقرات که همراه با درد خواهد بود، اختلال‌های عصبی، اختلال مثانه و معقد و ناپایداری ستون‌فقرات باشند. علاوه‌بر این علائم، تومورهای بدخیم با علائم دیگری از جمله تب، التهاب غدد لنفاوی، کاهش وزن، تعریق شبانه و خستگی مفرط همراه هستند. به‌طور‌کلی، علائم به نوع تومور و مرحله بیماری بستگی دارند. به‌هر‌صورت، درد ستون‌فقرات که هیچ توجیهی ندارد و پس از یک هفته نیز بهبودی در آن حاصل نشود باید توسط یک پزشک متخصص بررسی شود، ازآنجایی‌که احساس درد در ۹۵ درصد موارد در تمامی بیماران مشابه است. محدودیت‌های مهارت‌های حرکتی و خودکار بدن نیز دومین نشانه شایع میان بیماران (۸۵ درصد بیماران) است.
تشخیص؛ انواع تومور از این طریق طبقه‌بندی می‌شوند
یک سیستم استاندارد بین‌المللی که تحت‌عنوان سیستم استیجینگ (مرحله‌بندی) (TNM) شناخته می‌شود، براساس سایز، غدد لنفاوی درگیر و احتمال متاستاز، انواع تومور را طبقه‌بندی میکند. این نوع طبقه‌بندی را می‌توان گام نخست در فرایند راهبردی درمانی موفق معرفی کرد.
تشخیص دقیق با کسب آگاهی دقیق از شرح‌حال بالینی بیمار و نتایج معاینات مغز و اعصاب وی کارساز خواهد بود. سونوگرافی، سی‌تی‌‌اسکن، ام‌آر‌آی و پزشکی هسته‌ای از جمله مراحل تشکیل‌دهنده فرایند معاینه این بیماری است. میلوگرافی، آنژیوگرافی، بیوپسی (نمونه‌برداری) و تشخیص‌های آزمایشگاهی نیز از جمله ابزار تشخیصی حائزاهمیت به‌منظور پیشگیری شیوه‌های درمانی پزشکی دقیق و تضمین ارائه درمانی باکیفیت هستند. این در حالی است که آزمایش خون تنها در موارد مشخصی برای تشخیص و حذف احتمال دیگر انواع بیماری یا تشخیص عودت بیماری کارساز خواهد بود.
اما دشوارتر از همه، تشخیص و تمییزدادن انواع تومور نخاعی است، به‌ویژه زمانی‌که با یک شکستگی مهره‌ای روبه‌رو باشیم که ناشی از عفونت، تروما یا بیماری‌هایی باشد که نهایتا منجر به پوکی استخوان شود. علاوه‌بر‌این، اطلاعات دقیق در خصوص سرمنشأ و طبیعت (خوش‌خیمی یا بدخیمی) تومور را خیلی محدود می‌توان با تکیه بر نتایج حاصل از تصویربرداری مشخص کرد، درواقع برای گزینش شیوه درمانی انتخابی همیشه باید نمونه‌برداری انجام شود.
انتخاب شیوه درمان به نوع، موقعیت و سایز تومور بستگی دارد
شیوه‌های درمانی محافظه‌کارانه در درمان انواع تومور تنها به‌صورت محدود به‌کار می‌روند. به‌منظور انتخاب شیوه درمانی صحیح، اطلاعاتی از قبیل شرح‌حال بالینی بیمار، شرایط سنی او، سایز و نوع تومور ضروری هستند. زمانی‌که بیمار مسن است و سایز تومور نیز کوچک است، به‌این معنی است که تومور موردنظر برای بیمار دردناک نیست، معاینات پیگیری برای چنین بیماری باید در بازه‌‌های زمانی مشخص انجام شود. ضروری است که میزان و سرعت رشد تومور را مدنظر بگیریم و نهایتا بهترین زمان برای جراحی را مشخص کنیم.
به‌هرحال یک تومور نخاعی باید برداشت و پاکسازی شود، چراکه احتمال آن می‌رود که نواحی مجاور را نیز آلوده کرده و نهایتا موجب محدودیت اعصاب و دیگر ساختارهای حساس بدن شود. ازآنجایی‌که، تومورها را نمی‌توان یک نوع بیماری مشخص در نظر گرفت، به‌طور معمول برای درمان آنها باید از شیوه‌های درمانی بین‌رشته‌ای بهره جست. اما نوع جراحی برای برداشت و پاکسازی تومور به نوع، موقعیت و سایز آن بستگی دارد.
آناتومی نخاع، بههمراه ساختارهای ظریف دیگری از قبیل طناب نخاعی و اعصاب نخاعی، به متخصصان این اجازه را نمی‌دهد تا یک‌مرتبه برای برداشت و پاکسازی کلی تومور اقدام کنند. درصورتی‌که تومور از انواع نه‌چندان خوش‌خیم باشد، تنها می‌توان بخشی از آن را برداشت و پاکسازی کرد. اگرچه کاهش حجم تومور همواره ارتقای کیفیت زندگی بیمار را بههمراه خواهد داشت.
با اتکا به جراحی میکروسکوپی، انواع تومورهای خوش‌خیم را می‌توان به‌صورت کامل و با نتایجی مطلق برداشت و پاکسازی کرد، به‌ویژه درصورتی‌که زودهنگام و به‌موقع تشخیص داده شوند. هم‌زمان با تخریب مفاصل مهره‌ای، فرایندهای دیگری از قبیل فیوژن نخاعی (اسپوندیلوزیس) برای ترمیم پایداری آن مورداستفاده قرار می‌گیرد. برای به‌کارگیری این شیوه، لازم است ستون‌فقرات با استفاده از پیچ و مهره ثابت شود. به‌عنوان مثال، فرایندهای جراحی ساده و غیرتهاجمی از قبیل فرایندهای زیرجلدی برای برطرف کردن بیماری‌های مربوط به کمر، اخیرا به‌منظور توان‌بخشی حرکتی سریع بیماران در مواردی که بیمار از ناپایداری‌های ناشی از انواع تومور رنج می‌برد ظهور پیدا کرده و به‌کار گرفته می‌شوند. درصورتی‌که نیاز به جایگزین‌کردن ستون مهره‌ها با تیتانیوم (ستون مهره‌های مصنوعی) باشد، گزینه‌های جراحی نوین و نوآورانه‌ای موجود هستند، از جمله توراکوسکوپی و لاپاراسکوپی (کلیدسوراخ) در ناحیه شکم. این شیوه‌ها میزان درد بیمار بعد از جراحی را کاهش داده و اجازه می‌دهد هرچه سریع‌تر روند پیشین زندگی خود را پیش بگیرد.
باتوجه به این نکته که برخی از انواع تومور مربوط به نواحی پشتی ستون‌فقرات را تنها می‌توان با عمل جراحی برداشت، متاستاز چندین ناحیه ستون مهره‌ها باید با پرتودرمانی یا شیمی‌درمانی همراه باشد.
هدف هر گزینه و شیوه درمانی انواع تومور درواقع ارتقای کیفیت زندگی بیمار، به‌عنوان مثال، افزایش و بهبود حرکت بدن وی و کاهش درد اوست تا از این طریق بتوان کمبودهای سیستم عصبی بدن بیمار را جبران کرد، ضمن اینکه ضروری است فرایند کلی بیماری را همیشه مدنظر داشت.
پیش‌آگهی؛ پیگیری‌های منظم ضروری است
هدف از معاینات پیگیری منظم هر شش ماه یک‌بار، تأیید پایداری وضعیت بالینی بیمار و موفقیت درمان وی است و این امکان را به پزشک معالج خواهد داد تا درصورت عود بیماری یا رشد دوباره تومور تمهیدات لازم را ببیند و سریعا اقدامات ملزوم را انجام دهد.
تشخیص به‌موقع و برداشت و پاکسازی سریع تومور را می‌توان پیش‌آگهی مثبتی ارزیابی کرد. برای تومورهای متاستاز و بدخیم که روی نخاع قرار گرفتند، پیش‌آگهی به عوامل متعددی بستگی دارد، مانند سن و وضعیت سلامت و بالینی عمومی بیمار، تعداد و موقعیت متاستاز و درجه بدخیمی تومور.
کلینیک آوسینا در برلین خوشحال می‌شود به شما کمک کند
شما هرزمان که بخواهید، می‌توانید با ما تماس بگیرید، یک ایمیل ارسال یا فرم تماس را پر کنید. سپس برای هر بیمار یک وقت ملاقات با پزشک متخصص ستون‌فقرات، جراح مغز و اعصاب تنظیم می‌شود. بعد از تهیه تصاویر MRI و صحبت با پزشک، متخصصان ما تمامی احتمالات و راه‌های درمانی یا عمل جراحی را با شما درمیان می‌گذارند. شما همچنین فقط می‌توانید از راهنمایی‌های آنها استفاده کنید.
اگر قصد داشته باشید که مدت درمان یا عمل جراحی را در برلین انجام دهید ما سعی می‌کنیم بهترین دوران اقامت را برای شما فراهم کنیم. در کلینیک آوسینا تجهیزات پیشرفته و کادر متخصصی در انتظار شما هستند. تمرکز کلینیک ما روی آخرین روش‌های درمانی با کمترین میزان خطر است. ما با کمک شما و همکاری متخصصان باتجربه سعی می‌کنیم بهترین روش درمان را پیدا کنیم که فقط در نتیجه یک دیدار حضوری ممکن می‌شود.
علاوه بر مراقبت‌های پزشکی، مراقبت‌های شخصی بیماران هم برای ما در اولویت قرار دارد. هدف ما راحتی و اطمینان‌خاطر شماست. در طول مدت درمان پرستاران ما 24 ساعته از شما مراقبت می‌کنند. تیم پرستاران ما به چندین زبان از جمله انگلیسی، روسی، لهستانی، ترکی، اسپانیایی، ایتالیایی، عربی، بلغاری و فرانسوی صحبت می‌کنند. نه‌تنها مراقبت‌های پزشکی بلکه راحتی خود شما هم برای ما مهم است. همچنین ما به سنت‌ها و عقاید بیماران نیز احترام می‌گذاریم.
تیم آوسینا متشکل از متخصصانی ماهر است که همه با هم در تلاش برای بهبودی شما همکاری می‌کنیم.