سندرم نشت مایع مغزی-نخاعی (CSF) چیست؟
طبق نتایج حاصل از تحقیقات و پژوهش‌های به‌عمل آمده حدود ۱۵۰ میلی‌لیتر مایع مغزی-نخاعی اطراف مغز و طناب نخاعی را پر میکند. مایع مغزی در میان مننژ‌ها یا شامگان و طناب نخاعی قرار دارد. مننژ‌های مغزی-نخاعی (سخت شامه) محیط اطراف این سیستم محصور ضدآب را احاطه می‌کنند. درصورتی‌که سخت شامه به‌اندازه کافی محکم و چفت نباشد، موجب نشت مایع نخاعی می‌شود. حتی کوچک‌ترین شکاف نیز می‌تواند منجر به نشت سریع این مایع شود که می‌تواند عواقب جدی و خطرناکی را موجب شود. نشت این مایع در موقعیت نشسته یا ایستاده بیشتر از زمانیکه بدن در موقعیت خوابیده قرار گرفته است قابل‌تشخیص خواهد بود. عوارض این مورد سردردهای ساده و قابل‌تحمل یا سردردهای شدید غیرقابل تحمل است که بسیار جدی هستند. به‌همین خاطر است که بسیاری از افراد مبتلا به این سندرم به‌هنگام بروز سردردها قادر به بیرون آمدن از تخت یا حتی حرکت سر خود نخواهند بود. استفراغ، تهوع، زودرنجی، تاری دید را نیز می‌توان از جمله دیگر علائم این سندرم معرفی کرد.
سندرم نشت مایع مغزی-نخاعی با نام‌های دیگری از جمله سندرم حساسیت نشت مایع مغزی-نخاعی، hypoliquorrhoea، فیستول خود‌انگیخته طناب نخاعی، سندرم افت فشار درون جمجمه‌ای، هیپوتانسیون ارتوستاتیک، سردرد نخاعی و غیره نیز شناخته می‌شود.
مردان مبتلا به سندرم نشت مایع نخاعی ستون فقرات بیشتر از زنان تحت تأثیر سندرم نشت مایع مغزی نخاعی قرار دارند
نشت مایع مغزی نخاعی، از جمله بیماری‌های فراگیر نیست، اما چندان هم غیرمعمول نیست. هر ساله بین ۵ تا ۶هزار نفر دچار این سندروم می‌شوند. شیوع این سندروم در میان مردان با نسبت ۲:۱ بیشتر است و میانگین سنی بیماران ۴۰ گزارش شده‌است.
علت اصلی سندرم CSF را باید در کمر جست‌وجو کرد
علت نشت مایع مغزی-نخاعی و فشار منفی حاصل را می‌توان نشانه ورود یک لبه تیز ناشی از چرخش استخوان دانست که در نهایت سوراخی را در سخت‌شامه که محافظ مایع مغزی است به‌وجود می‌آورد. به‌عنوان مثال، فرسودگی را می‌توان از علل چرخش استخوان معرفی کرد زمانیکه میان مفاصل و مهره‌ها اصطکاک به‌وجود می‌آید. نشت این مایع بیشتر در نواحی مانند ستون فقرات سینه و ستون فقرات گردنی تحتانی رخ می‌دهد. گاها یک ضربه یا ترومای جزئی نیز ممکن است پارگی را در سخت‌شامه نخاعی موجب شود. سرمنشأ این مورد در کمر است، درصورتی‌که علائم آن در سر نمایان می‌شوند. از دیگر عوامل سندرم CSFمی‌توان به نمونه‌برداری تشخیصی پونکسیون نخاعی اشاره کرد که طی ۲۴ ساعت در ۶۵ درصد از بیمارانی که این نمونه‌برداری را تجربه می‌کنند به‌وجود می‌آید. در بسیاری از مواقع علائم ناشی صرفا طی ۲۰ ثانیه بروز می‌کنند. علاوه‌بر‌این، این سندرم می‌تواند در نتیجه جراحی نخاع و بی‌حسی نخاعی نیز بروز کند.
مراقب این علائم باشید
علائم قلبی نیز همان به‌اصطلاح سردرد ارتوستاتیک است. این مورد می‌تواند صرفا با تغییر موقعیت بدنی از حالت خوابیده به حالت ایستاده موجب شود، چراکه مغز با حرکت به سمت پایین بر ساختارهای حساس به درد فشار وارد می‌آورد. فارغ از این مورد، علائم دیگری نیز هنگام دراز کشیدن بروز می‌یابند، از جمله تهوع، استفراغ، گرفتگی و سفتی گردن، سرگیجه، خونریزی شدید، وزوز گوش، حساسیت به نور، دیپلوپیایا دوبینی، اختلال شنوایی، ناشنوایی، اختلال در بینایی و میدان دید، تپش قلب، عدم تمرکز، حساسیت به صدا، اختلال در راه رفتن و گام برداشتن و همین طور اختلال‌هایی در هوشیاری. در برخی مواقع، ممکن است پیش از وقوع سردرد، به فاصله چندین روز یا هفته در گردن و میان تیغه‌های شانه، درد شدیدی احساس شود.
تشخیص
درصورتی‌که سندرم CSF پس از بی‌حسی نخاعی یا جراحی نخاعی رخ دهد، تشخیص آن آسان خواهد بود، چراکه این سندرم در زمره عواقب چنین اقداماتی قرار دارد. این موقعیت از مواردی که بیمار فارغ از هیچ دخالت یا عامل مشخصی با احساس درد شدید به پزشک متخصص مراجعه میکند بسیار متفاوت است. درصورتی‌که موردی نمایانگر نشت مایع مغزی-نخاعی باشد، باید از سر تا استخوان خاجی ام‌آرآی گرفته شود، چون این شیوه عکس‌برداری می‌تواند علت نشت CSF را مشخص کند.
شیوه‌های درمانی در ۴ مرحله
مرحله نخست: استراحت مطلق، حداقل تا ۳ روز.
مرحله دوم: نوار خون؛ به این معنا که پزشک معالج با برداشت مقداری خون از عروق خونی بیمار آن را درون فضای اپیدورال تزریق میکند. به‌‌طور معمول این شیوه درد ناشی را برطرف میکند. در صورت نیاز می‌توان این شیوه تزریق خون را تا چندین مرتبه تکرار کرد.
مرحله سوم: تکرار همان فرایند، تنها با یک تفاوت جزئی و آن اینکه خون بیمار، با اتکا به نتایج حاصل از X-ray و سی‌تی‌اسکن، دقیقا زیر ناحیه‌ای که فیستول سخت‌شامه ایجادشده، تزریق می‌شود. انتظار می‌رود در نتیجه این فرایند شکاف یا حفره ایجادشده جوش خورده و نشتی مایع مغزی-نخاعی متوقف شود.
مرحله چهارم: عمل جراحی. با یک جراجی میکروسکوپی ساده می‌توان سندرم CSF را برطرف کرد. این شیوه درمانی را تنها باید زمانی پیش گرفت که نتایج حاصل از فرایندهای درمانی ذکر شده فوق چندان مطلوب و مثبت نباشند که تنها زمانی ممکن است که شکاف یا پارگی سخت‌شامه بیش‌از‌اندازه عریض یا علائم شدید باشند.
مهم: قبل از درمان شما حتما باید با دکتر صجبت کنید تا شما را از خطرات احتمالی آگاه کند؛ خطراتی چون خونریزی ثانویه، آسیب عصب، عفونت و...
کلینیک آوسینا در برلین خوشحال می‌شود به شما کمک کند
شما هرزمان که بخواهید، می‌توانید با ما تماس بگیرید، یک ایمیل ارسال یا فرم تماس را پر کنید. سپس برای هر بیمار یک وقت ملاقات با پزشک متخصص ستون‌فقرات، جراح مغز و اعصاب تنظیم می‌شود. بعد از تهیه تصاویر MRI و صحبت با پزشک، متخصصان ما تمامی احتمالات و راه‌های درمانی یا عمل جراحی را با شما درمیان می‌گذارند. شما همچنین فقط می‌توانید از راهنمایی‌های آن‌ها استفاده کنید.
اگر قصد داشته باشید که مدت درمان یا عمل جراحی را در برلین انجام دهید ما سعی می‌کنیم بهترین دوران اقامت را برای شما فراهم کنیم. در کلینیک آوسینا تجهیزات پیشرفته و کادر متخصصی در انتظار شما هستند. تمرکز کلینیک ما روی آخرین روش‌های درمانی با کمترین میزان خطر است. ما با کمک شما و همکاری متخصصان باتجربه سعی می‌کنیم بهترین روش درمان را پیدا کنیم که فقط در نتیجه یک دیدار حضوری ممکن می‌شود.
علاوه بر مراقبت‌های پزشکی، مراقبت‌های شخصی بیماران هم برای ما در اولویت قرار دارد. هدف ما راحتی و اطمینان‌خاطر شماست. در طول مدت درمان پرستاران ما 24 ساعته از شما مراقبت می‌کنند. تیم پرستاران ما به چندین زبان از جمله انگلیسی، روسی، لهستانی، ترکی، اسپانیایی، ایتالیایی، عربی، بلغاری و فرانسوی صحبت می‌کنند. نه‌تنها مراقبت‌های پزشکی بلکه راحتی خود شما هم برای ما مهم است. همچنین ما به سنت‌ها و عقاید بیماران نیز احترام می‌گذاریم.
تیم آوسینا متشکل از متخصصانی ماهر است که همه با هم در تلاش برای بهبودی شما همکاری می‌کنیم.