میلوپاتی چیست؟
ما زمانی از ملوپاتی صحبت میکنیم که بافت عصبی در نخاع ناحیه گردن، قفسه سینه و ستونفقرات آسیب دیده باشد. میلوپاتی یک کلمه یونانی است که از دو بخش میلون (نخاع) و پاتوس (بیماری، آسیب) تشکیل شده است. در داخل ستونفقرات یک کانال نخاعی قرار دارد که در آن نخاع تا انتهای ستونفقرات، جایی که بافتهای عصبی وجود دارند، ادامه دارد. میان بدن، مهرهها (Vertebral Bodies) ریشههای عصبی به پاها و بازوها امتداد پیدا میکند. اگر روی این کانال نخاعی فشار مداومی وجود داشته باشد، مثل تنگی کانال نخاعی، تومورها، کاهش جریان خون یا فتقدیسک، بافت نخاعی عملکرد خودش را از دست میدهد و حتی منجر به مرگ بافت نخاعی میشود. در درازمدت این فرایند منجر به اختلال در عملکرد بافتهای عصبی میشود. همچنین از آنجایی که سیستم عصبی مرکزی (CNS) مجددا در این ناحیه تکثیر نمیشود در نهایت منجر به عواقب دائمی میشود.
با توجه به آسیبهای واردشده به کانال نخاعی، میلوپاتی میتواند در محلهای مختلفی دیده شود. از طرفی محل بروز میلوپاتی علائم آن را مشخص میکند.
میزان فراوانی، مردان دو برابر بیشتر از زنان به میلوپاتی مبتلا میشوند
تاثیرات دژنریشن ستونفقرات عموما بیشتر در افراد میانسال و سالخورده دیده میشود. یک آمار جالب نشان داده که در کشور ژاپن در منطقهای با 26/2 میلیون نفر جمعیت، حدود 1155 نفر مبتلا به میلوپاتی در ناحیه گردن هستند. اکثر این بیماران در دهه ششم و هفتم زندگی خود بودهاند که در 30 درصد موارد تنگی کانال نخاعی هم مشاهده شده است.
دلایل بسیاری برای بروز میلوپاتی وجود دارد
عموما مکانیزمهای مختلفی باعث آسیب به ناحیه نخاعی میشود. اگرچه تنگی کانال نخاعی بیش از اندازه باشد، میتواند منجر به بروز اختلالات حرکتی و حسی شود، بهخصوص در ناحیه بازوها و پاها. این موضوع حتی ممکن است منجر به بروز پاراپلژی کامل یا ناقص شود.
ما چطور به میلوپاتی مبتلا میشویم؟ مواردی که به بافت نخاعی آسیب جدی وارد میکنند زیاد هستند، برای مثال، حوادث مختلفی که در گذشته برای بیمار اتفاق افتادهاند. اما در اکثر مواقع فتقدیسک، تنگی کانال نخاعی، تومورها و کیستها هم از دلایل دیگر این بیماری هستند. همچنین اختلالات ناشی از جریان خون هم میتواند منجر به بروز میلوپاتی شود. در نهایت میتوان گفت که دلایل مختلفی میتواند باعث بروز انواع میلوپاتی شود.
3 نوع مختلف میلوپاتی وجود دارد:
- میلوپاتی فشرده: این مدل ممکن است بهدلیل وجود تومورها، متاسازهای ستونفقرات، مننژیومها، شکستگی مهره، خونریزی، فتقدیسک و تنگی یا فرسایش کانال نخاعی ظاهر شود.
- میلوپاتی عروقی: کاهش جریان خون باعث میشود که به کانال نخاعی آسیب وارد شود. اختلالات گردش خون بهدلیل ناهنجاریهای عروقی مثل تنگی یا وازو کانستریکشن رخ میدهد. همچنین از دستدادن حجم زیادی از خون باعث میشود فرایند گردش خون دچار مشکل شود.
- میلوپاتی تابشی: احتمالا تا به حال در مورد آسیبهای ناشی از پرتودرمانی شنیدهاید. در نتیجه رادیوتراپی هم میتواند به نخاع آسیب وارد کند.
میلوپاتی: زمانی که علائم بهطور مرموزی ظاهر میشوند
میلوپاتی علائم مختلفی دارد که عموما بهتدریج بروز میکنند. در درجه اول این علائم به ناحیهای که در آن میلوپاتی مشاهده شده است بستگی دارند. در صورتی که در اثر تنگی کانال نخاعی ظاهر شود، سالها طول میکشد تا علائم آن تشخیص داده شود که این باعث کندی روند تشخیص هم میشود. از اولین علائمی که دیده میشود میتوان به درد دستها و کف پا اشاره کرد. تمامی مدلهای میلوپاتی باعث میشود که بخش موردنظر در سیستم نخاعی، دیگر عملکرد خوبی از خود نداشته باشد و بیمار دچار مشکل در سیستم عصبی در ناحیه موردنظر شود.
برخی از بیماران درد گردن، بازوها و عملکرد ضعیف بازوها را نیز گزارش دادهاند. زمانی که در مورد میلوپاتی صحبت میکنیم، وجود درد به اندازه اختلالات عصبی اهمیت ندارد. همچنین این کاملا عادی است که هنگام خواب دستها و پاها خواب بروند. (بیحسی، سوزنسوزنشدن) این علائم ممکن است باعث سفتی در ناحیه گردن شوند. عموما آسیبهای نخاعی با درد زیادی همراه هستند که به پاها هم منتقل میشود و باعث اختلال در عملکرد مثانه و روده هم میشوند. حواستان به عملکرد دستهایتان باشد، اگر خط شما باریک شده باشد یا نمیتوانید اشیا را در دست خود نگهدارید باید بیشتر حواستان را جمع کنید. اینها همه نشانههای میلوپاتی هستند. میلوپاتی گردنی روند پیشرفت تصاعدی دارد. در ابتدا ممکن است بیمار تنها دچار از دستدادن عملکرد اندامهای فوقانی و تحتانی خود شود. همچنین ممکن است در دستها و پاها ضعف اندکی مشاهده شود. فشردهسازی یکسویه منجر به بروز اختلالات حسی و نارسایی حرکتی میشود.( سندرم براون-اسکوارد)
زمانی که میلوپاتی در ناحیه ستونفقرات دیده میشود علائم مشابهی به میلوپاتی در ناحیه گردنی دارد. این علائم کاملا مرموز ظاهر میشوند و بهدلیل از بین رفتن عملکرد ناحیه نخاعی هستند. این علائم میتوانند منجر به ضعف و انقباض در پاها، ضعف عضلانی، ازکارافتادگی، مشکلات تنفسی، اختلالات حسی، اختلال در راه رفتن، اختلال مثانه، روده و اختلال نعوظ در مردان شوند.
در میلوپاتی عروقی بسته به اینکه کدام ناحیه آسیب دیده است علائم مختلفی ظاهر میشوند. اکثر بیماران از بیحسی، اختلالات حرکتی، اختلال در مثانه، روده، اختلالات جنسی و انقباض در عضلات شکایت میکنند. در مرحله پیشرفته این بیماری ضعف عضلانی و مشکلات تنفسی هم دیده شده است.
میلوپاتی امکان تشخیص را برای پزشکان دشوار میکند
اصولا در مورد تشخیص، دو چیز وجود دارد:
- برای درمان مناسب باید تشخیص دقیقی از بیماری وجود داشته باشد.
- هرقدر این بیماری زودتر تشخیص داده شود زودتر هم میتوان برای بهبود آن اقدام کرد. بهطور کلی تجربه ثابت کرده هرقدر تشخیص سریعتر باشد بهسرعت میتوان جلو بیماری را گرفت.
از طرفی میلوپاتی تشخیص را برای پزشک دشوار میکند و دلیل آن این است که هیچ دلیل مشخصی برای این بیماری وجود ندارد. به عبارت دیگر، میلوپاتی روند بسیار کندی دارد و خیلی مشهود نیست. عموما فقط در صورتی که بیماری در مرحله پیشرفته قرار بگیرد قابلتشخیص است.
به همین خاطر برای تشخیص، علاوه بر صحبت بیمار و پزشک حتما باید آزمایشات لازم هم انجام شود. پزشک عموما در مورد علائم بیماری از شما سوال میپرسد و از شما میخواهد که در مورد سوابق خود نیز توضیح دهید. همچنین بهدنبال دلایل دیگری مثل پوکیاستخوان، اختلالات گردش خودن، آرتروز، فتقدیسک، رادیوتراپی و... میگردند.
در آزمایشات عصبی الگوی راه رفتن بیمار، رفلکسها به محرکهای مختلف، پاتولوژیک و اختلالات حسی بررسی میشود. در نهایت نوبت به تصویربرداری میرسد، بهعنوان مثال، MRI یکی از روشهاست. همچنین تصویربرداری با اشعه ایکس هم میتواند در ساختار استخوانها تغییرات را به خوبی نمایش دهد.
تصویربرداری MRI مهمترین متد برای تشخیص میلوپاتی است. این مدل تصویربرداری کمک میکند فشارهای اضافی به نخاع مثل تومورها یا فتقدیسک تشخیص داده شوند. از طرفی MRI میتواند بافت نخاعی سالم و آسیبدیده را مشخص کند. همچنین اندازهگیریهای الکتروفیزیولوژیکی میتواند اطلاعات دقیقی در مورد عملکرد نخاع جمعآوری کند.بهطور معمول پزشک با انجام آزمایشات خونی، وجود برخی مشکلات احتمالی در بدن بیمار را نیز بررسی میکند.
بهطور معمول پزشک با انجام آزمایشات خونی، وجود برخی مشکلات احتمالی در بدن بیمار را نیز بررسی میکند.
درجات مختلفی از میلوپاتی وجود دارد، در اینجا به درجات مختلف اروپایی آن اشاره میکنیم:
امتیاز ملوپاتی اروپایی (EMS)
A. عملکرد اولین رشتههای عصبی(راه رفتن | امتیا |
عدم توانایی برای راه رفتن، نیازمند کمک | 1 |
راه رفتن روی زمین مسطح تنها با واکر- پشتیبانی | 2 |
بالارفتن از پلهها با واکر-پشتیبانی | 3 |
الگوی ناپایدار در راه رفتن | 4 |
راه رفتن عادی | 5 |
B. عملکرد رشتههای عصبی و سیستمهای وابسته، امتیاز | امتیاز |
بیاختیاری – عدم کنترل | 1 |
مشکل در دفع کامل ادرار | 2 |
عملکرد طبیعی مثانه – روده | 3 |
C. عملکرد دومین رشتههای عصبی | امتیاز |
عدم توانایی در نوشتن و غذاخوردن با کارد و چنگال | 1 |
توانایی محدود در نوشتن و غذاخوردن با کارد و چنگال | 2 |
عدم توانایی در نوشتن و بستن بند کفش | 3 |
توانایی نرمال در نوشتن – عملکرد خوب موتورهای عصبی | 4 |
D. توازن در گیرندههای حرکتی | امتیاز |
لباس پوشیدن و درآوردن تنها با کمک | 1 |
لباس پوشیدن ودرآوردن آهسته | 2 |
لباس پوشیدن و درآوردن نرمال | 3 |
E. ناهنجاری رادیکولار ناحیهای-درد | امتیاز |
درد شدید | 1 |
ناهنجاری قابلدرمان – درد | 2 |
عدموجود درد و ناهنجاری | 3 |
مجموع: تقسیم بر امتیازها | |
امتیاز | درجات EMS |
5-8 | درجه III |
9-12 | درجه II |
13-16 | درجه I |
17-18 | نرمال |
فیزیوتراپی هم شامل اقدامات درمانی میشود
روشهای درمانی سنتی هم محدود هستند، اما تاثیر خوبی دارند. تنها در مراحل اولیه درد فرد با دارو قابلدرمان است. در صورتی که بیمار درد شدیدی داشته باشد باید بهسراغ روشهای درمانی دیگری رفت که در آن از داروهای ضدالتهاب و آرامبخشهای عضلانی استفاده میشود.
با این حال میلوپاتی تنها با جراحیهای میکروسکوپی بهطور کامل از بین میرود. هدف از این جراحیها این است که فضای بیشتری به نخاع و کانالهای عصبی داده شود. در صورتی که فتقدیسک، کلسیفیکاسیون، تومور و کیست وجود داشته باشد با استفاده از میکروسکوپهای مخصوص برداشته میشوند. همچنین در صورت وجود تنگی کانال نخاعیجراحیهای میکروسکوپی برای فضا دادن به کانال نخاعی واجب هستند. علاوه بر کاهش فشار از روی کانالهای عصبی عموما بخشی از دیسک با پروتز جایگزین میشود. در برخی مواقع آبکاری اضافی، تثبیت و تعویض بدن مهرهها هم ضروری است. البته بعد از انجام این اقدامات فیزیوتراپی حتما باید انجام شود.
آیا کمر دارید؟ به یک متخصص مراجعه کنید!
با مراجعه به پزشک به بدن خودتان گوش دهید. باید این قضیه را کاملا جدی بگیرید، زیرا موضوع سلامتی شماست. اگر مدت زمان طولانی در بخشهای خاصی از ستون فقرات درد شدید و کمردرد دارید حتما به پزشک مراجعه کنید. بهتر است به متخصص مغز و اعصاب و ارتوپد مراجعه کنید.
اگر کارتان به عمل جراحی بکشد خبر خوش اینجاست که در 90 درصد مواقع بهبودی کامل حاصل میشود. البته زمانی که بیماری زودتر تشخیص داده شود و علائم خفیفی داشته باشد. این عمل این روزها بهصورت متفاوتی انجام میشود و بعد از جراحی، بیمار اجازه انجام برخی حرکتها را دارد. تنها سر بیمار بهوسیله یک جسم نگهداری میشود.
البته که بهتر است قبل از اینکه بهسراغ درمان بروید، جلو بیماری را بگیرید:
- از کششهای اضافی خودداری کنید.
- دائما تحرک داشته باشید.
- Avoid permanent malposition
- عضلات شکم و پشت را قوی کنید.
- حتی در بیماریهای خفیف هم از فیزیوتراپ کمک بگیرید.
- هنگام کارکردن مدت طولانی گردن خود را خم نکنید.
- هنگام کار با کامپیوتر تا جای ممکن صاف بنشینید و مستقیم را نگاه کنید.
کلینیک آوسینا در برلین خوشحال میشود به شما کمک کند
شما هرزمان که بخواهید، میتوانید با ما تماس بگیرید، یک ایمیل ارسال یا فرم تماس را پر کنید. سپس برای هر بیمار یک وقت ملاقات با پزشک متخصص ستونفقرات، جراح مغز و اعصاب تنظیم میشود. بعد از تهیه تصاویر MRI و صحبت با پزشک، متخصصان ما تمامی احتمالات و راههای درمانی یا عمل جراحی را با شما درمیان میگذارند. شما همچنین فقط میتوانید از راهنماییهای آنها استفاده کنید.
اگر قصد داشته باشید که مدت درمان یا عمل جراحی را در برلین انجام دهید ما سعی میکنیم بهترین دوران اقامت را برای شما فراهم کنیم. در کلینیک آوسینا تجهیزات پیشرفته و کادر متخصصی در انتظار شما هستند. تمرکز کلینیک ما روی آخرین روشهای درمانی با کمترین میزان خطر است. ما با کمک شما و همکاری متخصصان باتجربه سعی میکنیم بهترین روش درمان را پیدا کنیم که فقط در نتیجه یک دیدار حضوری ممکن میشود.
علاوه بر مراقبتهای پزشکی، مراقبتهای شخصی بیماران هم برای ما در اولویت قرار دارد. هدف ما راحتی و اطمینانخاطر شماست. در طول مدت درمان پرستاران ما 24 ساعته از شما مراقبت میکنند. تیم پرستاران ما به چندین زبان از جمله انگلیسی، روسی، لهستانی، ترکی، اسپانیایی، ایتالیایی، عربی، بلغاری و فرانسوی صحبت میکنند. نهتنها مراقبتهای پزشکی بلکه راحتی خود شما هم برای ما مهم است. همچنین ما به سنتها و عقاید بیماران نیز احترام میگذاریم.
تیم آوسینا متشکل از متخصصانی ماهر است که همه با هم در تلاش برای بهبودی شما همکاری میکنیم.