Adhezja kręgosłupa (blizny)

Co to są adhezje kręgosłupa?

Zrosty lub blizny mogą wystąpić w dowolnym miejscu - w tym wokół kręgosłupa, w strukturach nerwowych, ale także w żołądku, a nawet w sercu. Inne określenie zrostów nazywa się adhezją - „przyleganie” oznacza „przylepianie się lub przylepianie do czegoś”. Są to zwłóknione włókna, które przyklejają się do struktur lub narządów. Zrosty występują po zabiegach chirurgicznych, urazach, krwawieniach i stanach zapalnych. Kiedy blizny rozwijają się po anatomicznie „udanej” operacji kręgosłupa, mówimy o zespole po nukleotomii. Nawet „wyleczone” przepuklinowe dyski pozostawiają zrosty, które przyklejają się i uciskają na struktury neuronowe, podobnie jak sama dyskopatia.

Występowanie - międzynarodowe badania dotyczące zrostów kręgosłupa

Międzynarodowe badania wykazały, że zrosty po operacji są częstsze niż można by się spodziewać. Badania pokazują, że 67% osób, które kiedyś miały operację, również miało zrosty. Wskaźniki wyniosły 81 i 93% u pacjentów z dużymi lub wielokrotnymi operacjami. U osób, które nigdy nie miały operacji liczba zrostów wyniosła zaledwie 10,4 procent. Tak zwany zespół po nukleotomii rozwija się u około 15% wszystkich pacjentów, którzy przeszli operację dysku. U dwóch trzecich nimi dotkniętych przyczynami są widoczne blizny MRI lub zrosty w przestrzeni wewnątrzoponowej.

Przyczyny adhezji kręgosłupa

JAK powstają zrosty kręgosłupa - jeśli nie jako następstwo operacji kręgosłupa? Odpowiedź nie jest bardzo łatwa, ponieważ zrosty są jedną z najlepiej strzeżonych tajemnic, zagadką współczesnej medycyny. Jest nawet możliwe, że ludzie mają genetyczne predyspozycje do tworzenia zrostów. Wiadomo natomiast na pewno, że:

Zrosty mogą się rozwijać z powodu różnych - nawet niechirurgicznych - zmian: np. zapalenie, uraz, chemioterapia, promieniowanie lub choroby nowotworowe, takie jak rak. Zrosty występują również po samoistnym krwawieniu w przestrzeni zewnątrzoponowej, po urazie i zapaleniu oraz po „wygojonym”  wypadnięciu krążka kręgosłupa w kanale kręgowym. Wszystkie te procesy reprezentują „ciała obce” w tym obszarze, a zatem przyczepność można rozumieć jako reakcję ochronną. Bliznowacenie unieruchamia korzenie nerwowe, a także pogarsza krążenie krwi i krążenie płynu mózgowo-rdzeniowego.

Objawy zrostów kręgosłupa

Często jest to średni ból przewlekły w nodze, ramieniu lub plecach. Kilka tygodni lub miesięcy po zdarzeniu (operacja, napromieniowanie, uraz itp.) palący lub ciągnący ból często powoduje dyskomfort w nodze lub ramieniu.

Diagnoza zrostów kręgosłupa

Każda diagnoza rozpoczyna się od wywiadu z lekarzem. Także w tym przypadku. Powiedz lekarzowi, gdzie i jak długo cierpisz. Rezonans magnetyczny ze środkiem kontrastowym wyraźnie pokaże zrosty. Środek kontrastowy jest płynem. Środki kontrastowe powinny pomóc w wyraźnym odróżnieniu tkanki bliznowatej od innych struktur w skanie MRI. Dzięki temu można rozróżnić odnawiającą się dyskopatię i zrosty.

Leczenie zrostów

Jedno trzeba powiedzieć bardzo wyraźnie: nie ma prostego rozwiązania w leczeniu adhezji.

Czy można uniknąć zrostów śródoperacyjnie? Istotną rolę odgrywają również manipulacje śródoperacyjne: im mniej inwazyjny jest zabieg, tym mniej powstaje zrostów. Tradycyjne procedury wykorzystujące  większe otwory częściej powodują zrosty. Staranne przygotowanie mikrochirurgiczne podczas operacji i zapobieganie krwawieniu spowoduje mniej blizn. W przypadku zrostów sensowne jest infiltrowanie pola operacyjnego żelem przeciw bliznom.

Nawet po operacji tkanka powinna mieć czas na odpoczynek i regenerację. Wczesne naprężenie i obciążenie tkanki prowadzi do rozwoju zrostów.

Jeśli jednak ból wynika wyłącznie z blizn wokół odpowiednio zdekompresowanego korzenia nerwowego (należy wykluczyć nową dyskopatię lub niestabilność), wówczas istnieją trzy drogi leczenia - są to leki, leczenie chirurgiczne i / lub psychologiczne. Wykazano, że staranna i dokładna technika chirurgiczna jest najskuteczniejszym sposobem rozpuszczania zrostów i zapobiegania ponownemu przyleganiu. Wariant mikrochirurgiczny to tak zwana adhezjoliza z naciekaniem żelu przeciw bliznom. Inną metodą jest epiduroskopia. Dzięki tej procedurze lekarz może uwidocznić i przy użyciu drobnego, delikatnego sprzętu rozpuścić zrosty i stany zapalne w kanale kręgowym.

Medyczna terapia przeciwbólowa obejmuje kombinację środków przeciwbólowych. Leczenie bólu rozpoczyna się od prostych środków przeciwbólowych, którym towarzyszy fizjoterapia i terapia psychospołeczna. Nierzadko pacjenci przyjmują silne suplementy morfiny w połączeniu z substancjami antyneuropatycznymi i przeciwdepresyjnymi.

Dobrą alternatywą byłaby stymulacja rdzenia kręgowego, w której generowane są impulsy elektryczne w celu zmiany lub stłumienia impulsów bólowych (ang. spinal cord stimulation).

Prognozy - w ten sposób mikrochirurgia pomaga przy adhezji kręgosłupa

Mikrochirurgia jest dobrą alternatywą dla usuwania zrostów. Żel przeciw bliznom chroni przed powstawaniem blizn. Ważna jest odpowiednia opieka pooperacyjna. Terapia skojarzona, jak opisano powyżej, często kończy się powodzeniem.