Omurga Yıpranması ve Aşınması

Omurga Yıpranması, Aşınması - Bu Nedir?

Omurgamız omur gövdelerinden, omur arka çıkıntıları, faset eklemleri, spinöz çıkıntılar ve enine çıkıntılar, omurlararası diskler, tendonlar, ligamentler ve birçok başka unsurdan oluşur. Omurgada bir de spinal kanal ve foramen (nöroforamen) yer alırlar. Yıpranma veya aşınma bu yapılarda ve işlevlerinde bir tahribat sürecini tarif eder. Diskin yıpranmasına veya aşınmasına dejenerasyon deriz. Bu esnada hücre sayısı azalır ve bu hücrelerin işlevleri kısıtlanır. Bu da su kaybına ve esneklik kaybına neden olur. Disk yüksekliği azalır. Diskte yırtılmalar meydana gelir, buda daha sonra omurga fıtıklarına ve başka yıpranmaya bağlı bozulmalara neden olur.

Kemik yapılarının yıpranmasında (spondiloz, osteokondroz) kemik kenarlarında (osteofitler) kemikleşmeler (kemik eklemeleri) birikir. Bu ilgili segmanın hareket olanağını kısıtlar. Spinal kanal bölgesindeki kemikleşmeler tendonların, ligamentlerin ve kapsüllerin sertleşmesi ve kalınlaşması ile birlikte spinal kanal stenozuna ve/veya bu sinir çıkış noktalarında (foramen) oluşursa nöroforamen stenozuna yol açar. Diskin ve omurların yıpranması çoğu zaman kemik ödeminin oluşmasına neden olur. Omur eklemlerinin artrozuna omur eklem artrozu veya faset artrozu deriz.

Yıpranma sıklıkla birden fazla yapıyı birleştirir ve neredeyse her zaman diskte başlar. Hastanın yaşının yanı sıra dışsal yıpranma nedenleri de tanırız: Örneğin yıllarca ağrı fiziksel işlerde çalışmak omurgada yıpranmaya neden olabilir. Bunun dışında sigara kullanımı ve aşırı kilo da yıpranmaya yol açar. Böylece şikâyetlerin tablosunun genel olarak yavaşça gelişmesi mantıklıdır.

Temelinde hepimiz şunu içselleştirmeliyiz: İnsanların çoğu sırtlarına ne kadar az dikkat ettikleri göz önünde bulundurulursa, bir gün bizden hesap sorması çokta şaşırılacak bir şey değildir … Sırtımız antrenman veya masajla da bir daha düzelmeyecek ölçüde ağrılar ile tepki verebilir.

Çoğu Sırt Sorunları Bel Omurgasından Kaynaklıdır

Yirmili yaşların sonunda tüm insanların dörtte üçünde bazı disklerde yırtılmalar gözlemlenir bile. Otuzlu yaşların ortasında on kişiden dördünde omurga eklemlerinde yıpranmalar görülür, yetmiş yaşındaki kişilerin hemen herkeste yıpranma mevcuttur. Normal yıpranma ne derece ilerlediği iki faktöre bağlıdır: Genlerimize ve yaşam tarzımıza.

Tahminlere göre toplumun yüzde 60 ile 80 arası en az bir kez sırt ağrısı çekmiştir. Yaklaşık yüzde 40’ında sıkça veya sürekli sırt ağrısı mevcuttur. Toplumun yüzde 62’sinde sırt sorunlarının çoğu bel omurgası bölümünde kendini gösterir. Bunlar klasik anlamda “bel ağrılarıdır”. Boyun omurgasında yüzde 36 ve göğüs omurgasında sadece yüzde iki oranında sorun görülür.

Yıpranma Sebepleri Nelerdir? Omurlararası Diskler Harekete İhtiyaç Duyarlar

Omurga yıpranmasının nedenlerini sorgularsak cevap şu olur: Sadece BİR neden yok – çok nedeni var! Eğer şanslı değilsek yıpranma hemen doğumdan sonra başlar, çünkü ilgili genetik yatkınlığı sahibizdir! Bu tabii ki normal olanı değildir – normal olanı çok daha karmaşıktır! İlk yaşlanma belirtileri genel olarak disklerde görülür. Bunun sebebi kıkırdak dokuların damar yolları üzerinden beslenmemesi ve yavaşlatılmış bir metabolizmaya sahip olmalıdır. Bu nedenle zamanla incelirler, bazı durumlarda yırtılırlar, eskisi gibi tampon görevi göremezler ve esnekliklerini ve gerginliklerini kaybederler. Hacim kaybı nedeniyle sırt omurlarının arasındaki mesafe de daraldığı için bunları tutan tendonlar da gevşerler.

Bunun temel sebeplerinden birisi kendimizde saklıdır: Diskler harekete ihtiyaç duyarlar – sadece yoğurulduklarında ve böylece metabolizmaları hızlandırıldığında genç ve esnek kalırlar. Omurgada yıpranma omurganın tüm bölümlerinde oluşabilir – yani boyun omurgasında, göğüs omurgasında ve bel omurgasında. Her yerde olduğu gibi omurgada da zayıf noktalar vardır – bunlar bel omurgasından sakral kemiğe geçiş noktası ve bel omurgasının alt bölümünde göğüs omurgasına geçiş noktasında bulunurlar.

Semptomların Yelpazesi Çok Geniştir

Dejenere omurganın belirtilerini hisseder miyim? Tabii ki evet… hem de nasıl! Semptomlara ilişkin genel bilgi: Ağrılar – vücudun neresinde olursa olsun – güncel hayatı olumsuz etkiler, gecelerin kötü geçmesini sağlarlar. Kim ağrı çekmek ister ki? Kimse! Yine de ağrılar bir lütuftur! Çünkü ağrılar vücutta bir şeylerin ters gittiğini gösterir ve BİR AN ÖNCE DOKTORA GİTMENİZİ sağlar!

Sırtınızda yıpranan omurganızın gizlice ilerleyen süreci başladığında, bu durum size, daha önce söylediğimiz gibi, dağılan veya akut ağrılar ile geri döner. Ancak hepsi bu da değil: Sırtın hareket kabiliyeti kısıtlanabilir – çoğu zaman omur eklemlerinde iltihaplı tepkiler de tespit edilir. Duyular ve/veya motor hareketler bozulabilir – duyu yanılsamalarında ve felç belirtilerinde artık kesinlikle doktora gitme zamanı gelmiştir. Bu sinir demetlerinin sıkıştığına ilişkin alarm sinyalleridir. Kalçalara ve bacaklara yansıyan ağrılarla, ilerleyen yaşınızla birlikte yıllardır süre gelen yıpranma ve eklemlerin kalınlaşması sonucunda omurilik kanalınızın daralmasının diyetini ödersiniz.

Göğüs omurgası bölgesinde faset eklem artrozu kalp bölgesinde ağrılara sebep olabilir. Ayrıca artroz küçük kaburga kemiklerine de sıçrayabilir. Eklemlerin aşırı yıpranması göğüste ve sırtta ağrılara yol açabilir.

Kendinizde gördüğünüz gibi: Omurga yıpranmasındaki belirtilerin yelpazesi oldukça geniş olabilmektedir. Doktordan randevu almak için bir neden daha. Bu gizli ilerleyen süreçler – eğer mümkünse – sadece ciddiye alındıklarında ve tedavi edildiklerinde durdurulabilirler!

Omurga Yıpranması Tanısı

Omurga yıpranmasının mevcut olup olmadığına hekim karar verir, çünkü sadece o bunu profesyonel bağlamda değerlendirebilir. Tanıdan önce hasta ile ayrıntılı bir anamnez görüşmesi düzenlemiştir ve arından bulguların saptanması için olası görsel taramalar talep etmiştir. Vücudun içinde gelişen her hastalık veya yaralanma kendisini farklı şekilde beli eder ve kesin tanı konması için özel cihazların kullanılması zorunludur. Bu nedenle Avicenna Klinikte bizler görsel tanı taramaları için en yeni teknolojik donanıma sahibiz:

Açık Manyetik Rezonans Tomografisi (MR): MR – manyetik rezonans tomografisi – bilgisayarlı tomografinin (BT) aksine -  tamamen radyasyon oluşmadan çalışır – ve bu nedenle çocukların muayenesi için son derece uygundur.

Dijital Röntgen: Görsel tanı taramalarında modern gelişmelere rağmen belirli temel muayeneler için röntgen teknolojisi hâlâ gereklidir. Dijital röntgen akciğerlerin ve kemiklerin ayrıntılı muayene olanağı tanır, böylece kırıklar, dejeneratif değişiklikler, osteoporoz, tümörler ve eklem hastalıkları kolayca tespit edilebilirler.

Omurga Yıpranmasında Tedavi Yöntemleri

Sırt ağrıları birbirinden ne kadar farklıysa, tedavi olanakları da o kadar farklıdır. Sadece şikâyetlerin kesin nedeni tespit edildikten sonra, hedef odaklı bireysel tedaviye başlanabilir. Erken tanı ve tedavi, disiplinler arası çalışma, birden fazla yöntemin uygulanması, tedaviden sonra da hastaya refakat edilmesi ve gelecekte hastalığın tekrarlanmaması için önleyici programların belirlenmesi omurga tedavisinin önemli unsurlarıdır. Maalesef sırt ağrılarına karşı genel geçerli bir ilaç yoktur.

“Omurga yıpranması” genel tanısı için nedenler çok kapsamlı olabildikleri için, sonuçları da çok karmaşık olurlar. Kas tutulmalarından başlar, olası sinir uyarımı (ağrılar) ile birlikte görülen hareket kabiliyetinin kısıtlanmasına kadar uzanırlar, hastaların içinde bulundukları bu kısır döngüyü kırmak gerekir. Buna ulaşmak için ve daha fazla yaşam kalitesi sağlamak için tedavinin yelpazesi de çok geniştir. Tedavilerimiz konservatif tıp terapilerini (örneğin fizyoterapi), BT-kontrollü infiltrasyonları ve tabii ki cerrahi müdahaleleri kapsamaktadır. Mikro cerrahi teknikleri ile oldukça özenli ameliyatlar gerçekleştiririz – bu nedenle hasta için en güvenli tedaviyi sunarız. İlaç tedavilerinde ağırlıklı olarak anti-enflamatuvar ilaçlar kullanılır.

Hastalara moral vermek, sadece eylemsiz oturup bizim yardımımızı beklemeleri, tedaviye aktif katılmaları yönünde danışmanlık hizmeti vermek tedavilerimiz arasında yer alır. Bu demek oluyor ki: Hareket edilmesi ve – hastalık nedenlerinden biri aşırı kilo ise – beslenme alışkanlıklarının değiştirilmesi gerekir. Başka bir deyişle: Sağlığınız için KENDİ SORUMLULUĞUNUZU üstlenmelisiniz. Konservatif tıp terapileri dışında başka tedavi yöntemleri (yıpranmayın derecesine ve kapsamına bağlı olarak) mevcuttur. Mikro cerrahide baskı uygulayan yapılar alınır ve sinirler için daha fazla yer yaratılır.

İyileşme Öngörüsü - Güçlü Kaslar Omurgayı Desteklerler

Omurgaya aşırı yüklerin binmesi, aşırı fiziksel çalışma, dengelenmeyen oturarak çalışma, yüklenme hataları veya doğuştan mevcut şekil bozuklukları – ya tüm bu yelpaze veya bazı unsurlar sizi, hekimin omurga yıpranmasından bahsettiği bu duruma getirdi. Şimdi ne olacak? Pes etmeli mi? Endişelere teslim mi olmalı? Tabii ki hayır! Yıpranma belirtileri konusunda tıbbi tedavi olmalısınız: Güçlü ve antrenmanlı kaslar omurgayı destekler ve yıpranmayı bir nevi dengeleyebilirler. Çok hareket edenler ve sırt dostu davranışlar sergileyenler, yaşlanan ama prensipte hiç hasar görmeyen bir omurga ile ağrısız bir yaşam sürdürebilirler.

Dr. med. Munther Sabarini

Yazan
Dr. med. Munther Sabarini
Nöroloji Cerrahisi Uzman Hekimi

Avicenna Klinik Size Yardım Etmekten Mutluluk Duyar

2001 yılından bu yana Avicenna Kliniği Berlin merkezde bulunmaktadır. Hekimlerimizin her biri kendi branşında (nöroloji cerrahisi, omurga cerrahisi, anestezi, ortopedi) en az 25 yıllık uluslararası tecrübeye sahiptirler.

Şiddetli sırt ağrıları çekiyorsanız, omurga fıtığınız varsa veya bundan şüpheleniyorsanız ve kliniğimize başvurmak istiyorsanız, aşağıda belirtilen iletişim kanallarını kullanınız:

Avicenna Klinik
Paulsborner Str. 2
10709 Berlin

Telefon: +49 30 236 08 30
Faks: +49 30 236 08 33 11
E-posta: info@avicenna-klinik.de